Stel. Jullie zijn op de speeltuin en je kind ziet een ander kind snoep eten en wil dat instant ook. Hoe kun je grenzen stellen en ‘neen’ zeggen zonder dat deze ‘neen’ gekoppeld is aan het voedingsmiddel? Hoe bouw je aan een evenwichtig eetpatroon zonder dat jij je kind dieetpraat influistert? Hoe zorg je ervoor dat jij grenzen aangeeft vanuit je competenties als ouder en niet vanuit de loeiende alarmsignalen van de dieetpolitie?
Doe jij aan dieetpraat of demoniseer jij voeding?
Mijn eerste vraag aan jou is of de dieetpolitie bij jou afgaat als je kind naar bepaalde voedingsmiddelen (zoals koekjes, chips, …) vraagt? En wat zegt je dieetpolitie als je kind 5 minuten nadat jullie de maaltijd afsloten ‘ik heb honger’ zegt? Deze antwoorden zijn voorbeelden van dieetpraat of voeding demoniseren:
- “Neen, dat eten we niet want dat is ongezond.”
- “Neen, want je hebt vandaag al veel gegeten.”
- “Neen, dat ander kindje mag dat eten want zij/hij heeft betere genen dan jij.
Het antwoord op de vraag of je dieetpolitie afgaat is belangrijk. Als ouder mag jij stellen aan de eetmomenten of voedingskeuzes van je kinderen. Volwassenen hebben een prefrontale cortex, wat betekent dat wij – in theorie – prima kunnen plannen en organiseren. Kinderen zijn daar jammer genoeg nog niet in staat. Precies daarom hebben wij de touwtjes van de menuplanning in handen.
Je leest het goed: wij stellen grenzen aan onze kinderen omdat wij kunnen plannen. Wij stellen echter geen grenzen omdat wij hen willen opvoeden met de restricties – hoeveelheid, soorten voeding, … – die de huidige dieetcultuur ons voorschrijft.
Hoe kun je nu grenzen stellen zonder dieetregels?
Als jij vanuit je inzicht en overzicht van wat de dag nog allemaal brengt wat voeding aangaat geen zin hebt om te eten met je kind (bijvoorbeeld omdat jullie net gegeten hebben of binnen een uurtje eten) of je kindje nu geen snoep wil geven (omdat jullie bijvoorbeeld straks ook al naar de grootouders gaan), dan mag je als ouder je grenzen stellen. De vraag is: hoe doe je dit dan zonder dat de je dieetpolitie erbij betrekt? De Regel van de Gedeelde Verantwoordelijkheid van diëtiste Ellyn Satter is een handige methode voor grenzen stellen. Je grenzen zijn gekoppeld aan jouw verantwoordelijkheden als ouder en niet aan de voeding.
Vanuit de Regel van de Gedeelde Verantwoordelijkheid bepaal jij:
- wat je kind eet (maaltijdplanning)
- waar jullie eten (aan tafel, weg van speelgoed, …)
- en wanneer jullie eten (op basis van je totale aantal maaltijden)
Voorbeeld van grenzen binnen deze verantwoordelijkheden:
- “Dit staat nu niet op de menu, maar ik onthoud dit voor een volgende keer.” Zo behoud je een evenwichtige maaltijdplanning, zonder dat je één voedingsmiddel demoniseert.
- “Nu ben jij aan het spelen, laten we neerzitten en samen ons vieruurtje eten.” Zo eten jullie met aandacht en kan je kindje zélf zijn/haar grenzen stellen op basis van honger en verzadiging.
- “We hebben een half uurtje geleden gegeten, nu laten we ons buikje rusten.” Zo geef jij je kind een maaltijdstructuur, goed voor meer voorspelbaarheid en gezonde honger aan tafel.
Beperk in tijd, niet in hoeveelheid
Wat bepaalt je kind dan helemaal zelf? Hoeveel en of/wat hij/zij eet van wat je aanbiedt. Hier stel je als ouder dan ook best geen grenzen voor. Tijdens de lactatieperiode, bewijzen gezonde baby’s dat zij precies weten hoeveel voeding zij nodig hebben. Hoe minder we grenzen stellen naar hoeveelheden toe, hoe groter de kans dat dit natuurlijke honger- en verzadigingssysteem.
Wat dan met hoeveelheden voor voeding waarvan de dieetpolitie je vertelt dat je er beter niet te veel van eet? Ook dan mag je kind zelf de hoeveelheden kiezen. Als jij plots wel voor één (of meerdere) soorten voeding grenzen gaat stellen op het vlak van hoeveelheden, dan wordt deze voeding een verboden vrucht en zal je kindje – àls het de kans heeft – daar meer van eten (en overeten). Je leest het goed: als wij niet begrenst worden, hebben wij minder redenen tot overeten.
‘Maar Sofie, zoveel chocolade, chips en koekjes eten is toch slecht voor mijn kind?’
- Lichamelijk hangt ‘slecht’ ervan af hoe vaak jij iets op de menu zet. Niets is 100% goed of slecht, wat je eet maakt altijd deel uit van een eetpatroon. Onthoud: jij blijft baas over het eetpatroon en precies dat eetpatroon is wat telt voor onze gezondheid.
- Emotioneel is voeding in hoeveelheden beperken geen goed idee omdat het leidt tot overeten én krijgt deze voeding een voorkeurstatus (tegenover voeding die je niet beperkt).
Beperken in de tijd vanuit jouw capaciteiten tot maaltijdplanning? Ja! Beperkingen in hoeveelheden? Minder goed idee!
Werd jij opgevoed met strikte dieetregels? Vind je dit moeilijk? Overeet je kindje van sommige voeding na strikte beperkingen en wil je weten hoe je dit aanpakt? Boek een gratis online kennismakingsgesprek met mij (30 minuten) en we bekijken samen of ik jou kan helpen.
De informatie in dit artikel omvat geen persoonlijk medisch advies. Neem contact op met een zorgverlener bij vragen of zorgen.